Kristján Björnsson

Þrátt fyrir mikla eðlislæga bjartsýni mína leggst þetta haust illa í mig vegna stöðu heimilanna. Það hefur verið nokkuð linnulaus barátta að hjálpa þeim sem farið hafa illa út úr fjármálakreppunni og margir hafa tekið höndum saman svo enginn líði algjöran skort. Áfram er staða öryrkja, atvinnulausra og eftirlaunafólks sú versta sem við höfum séð í áratugi. Og hún mun ekki lagast í heilt ár í viðbót.

Það berast mjög alvarlegar fréttir nær daglega sem staðfesta þann grun að nú fyrst er versti veturinn rétt að hefjast. Það er stundum verst þegar ferðalangar fá á sig illviðri ef þeir eru hraktir fyrir. Hjá mörgum hefur verið gengið á varasjóði og uppgjör hefur verið látið bíða. Margur vandinn er enn til staðar og hefur jafnvel versnað af því að honum hefur verið þokað áfram aðgerðalítið í tvö ár í von um úrlausn. Atvinnuleysi er greinilega að fara í aukanna með einum mesta niðurskurði og uppsögnum starfsmanna ýmissa stofnanna. Boðað er að ekki verði framhald á greiðsluúrræðum og frystingu lána og mikil vonbrigði hafa brotist fram vegna úrskurða um ólöglegu gengislánin. Núna á næstu dögum og vikum fer uppreikningur ólöglegu lánanna að gerast frá fjármögnunarfyrirtækjunum án nokkurra skaðabóta fyrir lántakendur. 

Innanlandsaðstoð hjálparstarfssins er þanin til hins ítrasta og samt er boðað að örorkubætur og lífeyrir hækki ekki um krónu á næsta ári. Sveitarfélög hafa á móti "lofað" að þeirra aðstoð verði ekki aukin með breytingum á viðmiðunarmörkum framfærslu. Það eru mikil vonbrigði fyrir þá sem eru næstum komnir á mánaðarlega framfærslu hjálparstarfs kirkjunnar og annarra líknarsamtaka.

Það er full ástæða til að hafa áhyggjur þó ég hvetji til þess að við æðrumst ekki. Það lagar ekki ástandið að missa sjálfsstjórnina. En þótt áhyggjurnar lagi ekki neitt sem slíkar, er óskandi að birtingarmyndir af áhyggjum almennings geti nú þegar orðið til þess að efla ráðamenn til dáða á erfiðum tímum svo ekki fari allt á versta veg í vetur.

Ástand fjármála hefur verið afar alvarlegt og við höfum öll fengið að finna það á eigin skinni. Það er samt gott að heyra greiningu á stöðu krónunnar sem er sett fram á jafn skýran hátt. Enn betra er að heyra menn eins og Baldur benda á leið sem snýst um að ráðast að rótum vandans.

Hugmyndin um neyðarréttarsamninga, sem hægt væri að hefja á grundvelli EES og vegna umsóknar okkar í ESB, er sennilega afar nauðsynlegt fyrsta skref í átt til leiðréttingar á gengi krónunnar. Það myndi nánast sjálfkrafa leiða til lækkunar á skuldastöðu einstaklinga, fyrirtækja og ríkissjóðs. Það myndi einnig leiða til lækkunar á verðlagi allrar vöru og þjónustu sem rokið hefur upp úr öllu valdi í landinu okkar. Ég tel líka að það auki líkur okkar á að ná slíkum neyðarréttarsamningum að gengið hefur verið fram af mikilli einurð í niðurskurði og hagræðingu í ríkisfjármálum, leitast hefur verið við að semja um innistæðutryggingar hjá nágrannaþjóðum okkar og rannsóknir eru hafnar á svikum í viðskiptum.

Skiptiskylda á gjaldeyri myndi örugglega hafa mikil og góð áhrif á gengi krónunnar enda gæti það haft það mun meiri áhrif á krónuna heldur en bara það að skylda útflutningsaðila til að flytja gjaldeyri hingað heim. Það hefur verið talað um að unnið sé að lagfæringum á lögum um gjaldeyrishöftin og það er eins og mig minnir að talað hafi verið um þessa leið nú þegar. Það er bráðnauðsynlegt að þróa nú þegar lög og reglur um gjaldeyrisviðskipti þar sem fyrstu aðgerðir frá því í fyrra fara að hætta að bíta. Ef ekki verður unnið frekar í þessum málum fara þær neyðarráðstafanir sennilega að vinna gegn nauðsynlegum bata á gengi krónunnar.

Það er uppbyggjandi að heyra hvernig Baldur metur endurreisnarstarfið enn sem komið er. Og það er ágætt að heyra að hann vill einmitt byggja á því sem þegar hefur verið gert.

	Erlendar skuldir 30% of háar
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Þetta kemur verst niður á Eyjum vegna þess sem flutt er út héðan frá Vestmannaeyjum. Fiskur af fiskmarkaði hefur ekki komist frá því í gær og heilu tonnin af matvælum frá Grími kokki og annað í þessum dúr. Það getur verið að Ríkissjóður hafi komið sér hjá kostnaði af ferjuleigu að utan, en fyrirtæki og einstaklingar eru bæði að tapa fjármunum og verða af tekjum vegna þess hvað blessaður Baldurinn er lítil ferja og miklum takmörkunum háð. Útgjöld einstaklinga af þessum "sparnaði" eru talsverð en dýrast er að tapa vinnudögum og eyða tíma í bið.

Sennilega hefði verið betra að fá bara lítið flutningaskip í örugga vöruflutninga hér á milli því það er alvarlegasta málið. Og vonandi fara menn ekki að fara út í tvísýnu með Breiðafjarðarferjuna, þvera að framan og opna að aftan.

	Vestmannaeyjar án sjósamgangna
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt