Fjölgun í Þjóðkirkjunni miðað við raunverulega skráningu

Þjóðskrá er alltaf söm við sig. Hún birtir aðeins flutning fólks á milli trúfélaga eftir sérstökum tilkynningum fólks en leggur ekki fram upplýsingar um stöðuskráningu fólks eftir trúfélögum. Þetta er mjög villandi og kemur alltaf illa út fyrir lang stærsta trúfélagið, þ.e. Þjóðkirkjuna okkar gömlu og góðu, sem er bæði breið og djúp og ríkur þáttur í lífi þjóðarinnar. 

Ég bið fólk að athuga nokkrar staðreyndir. Þjóðkirkjan er lang stærsta trúfélagið í landinu. Auðvitað er sárt að sjá á bak þeim öllum sem skrá sig úr kirkjunni (og þar þekki ég m.a. eina góða vinkonu). En 1500 manns umfram þá sem skráðu sig sérstaklega inn er afar lítið hlutfall þegnanna í Þjóðkirkjunni. Það þýddi afhroð í Ásatrúarfélaginu og jafnvel líka hjá Kaþólskum. Það er vissulega til umhugsunar.. 

Þetta er að mestu fólgið í eðli Þjóðkirkjunnar sem er ólík öllum öðrum trúfélögum í landinu. Flestir þegnar landsins fæðast inn í Þjóðkirkjuna og svo kemur að því í lífi hvers manns að hann tekur persónulega afstöðu á einhverjum tímapunkti í lífi sínu. Það getur leitt til þess að hann finni sig í öðru trúfélagi eða utan trúfélaga. Þessa skoðun vil ég virða vel þótt mér þyki auðvitað vænna um þá sem eru staðfastir í þeim ásetningi sínum að teljast til Þjóðkirkjunnar og viðhalda um leið mikilvægum þætti í landslagi trúar og menningar í þessu landi.

Hér vantar alveg stöðuskráningu sem segir til um raunverulega þróun í fjölda, fjölgun eða fækkun. Mörg undanfarin ár hefur verið fjölgun í Þjóðkirkjunni miðað við stöðuskráningu. Miðað við slíkar upplýsingar mælast allir nýir þegnar Þjóðkirkjunnar sem nýir meðlimir en ekki aðeins þeir sem skrá sig beinlínis í Þjóðkirkjuna. Takið eftir því að í þessum tölum mælist ekki nema brot af nýjum meðlimum. Hér mælast ekki nýir einstaklingar þótt þeir séu skírðir inn í söfnuðinn, en þetta er auðvitað mesti fjöldi nýrra einstaklinga í nokkru einu trúfélagi á Íslandi.

En - Guði sé lof fyrir alla sem fylgja Jesú Kristi, í hvaða kirkjudeild sem er! Komi þau öll fagnandi til kirkjunnar hans!

Jarðarför loðnuveiðanna ekki gerð frá Landakirkju

Stór orð féllu á fundi hagsmunaaðila, skipsstjóra og sjávarútvegsráðherra í Vestmannaeyjum í gær. Einari K. Guðfinnsyni, ráðherra var þar líkt við prestinn sem jarðar loðnuveiðar. Af öllu má þó ljóst vera að slík útför verður ekki gerð frá Landakirkju í Eyjum. Og ég efast um að "Sr. Einar Kristinn" eða aðstoðarprestarnir hans á Fiskistofu fái nokkra kirkju til slíkra athafna.

Í Landakirkju er hins vegar talað berum orðum um ástandið út frá því að hinn trúaði maður á von sína alla í Kristi. Á það skal bent að ef Drottinn hefur ekki átt þess kost að svara ákalli okkar um góða loðnuvertíð að þessu sinni, sendir hann okkur örugglega eitthvað annað í staðinn. Við erum heldur ekki búin að gleyma öllum góðum loðnuvertíðum sem við höfum þegið úr hendi hans til þessa.

Þess skal getið að öllum prestum, æðstuprestum og spámönnum í sjávarútvegi og öllu venjulegu fólki líka er boðið að sækja messu næsta sunnudag þar sem aðeins verða sungnir uppörvandi sálmar í bland við hæfilegt spjall um siðferði í sjávarútvegi. Kaffisopi verður eftir messu í Safnaðarheimilinu og næði til að ræða málin.

Prédikað í loðnubresti á konudegi

Hér er prédikað í Landakirkju út frá guðspjalli Lúkasar, 11. kafla, vers 14-28 sunnudaginn 24. febrúar 2008. Guðsríkið er komið og það er ríki sem er ekki sjálfu sér sundurþykkt. Því er allt hið góða í þessum heimi gert í krafti hins góða Guðs en ekki með ódýrum meðulum. Guð hefur örugglega ráð handa okkur og þess vegna er gott að vona á hann. 

Konudagurinn 

Við erum að nálgast miðja föstu á leið okkar upp til páskahátíðarinnar og fögnum í dag upphafi Góu-mánaðar með konudegi. Konur, til hamingju með þann dag, sem ætla má að karlarnir noti til að sýna ykkur hina mestu ástúð og virðingu. Það verður seint oflofað af okkar hálfu hversu mikils virði þið erum fyrir okkur, að ekki sé minnst á alla þá fegurð sem þið aukið við lífið í þessum heimi. Þau tímaskil, sem mörkuð eru í gömlum mánaðarheitum segja okkur að við höfum komist af með Þorra og Þorraþræl og alla þá mörgu daga sem fólk hefur borið kvíðboga fyrir um aldir vegna harðinda og sveltis, meðan því var til að dreifa.

Loðnan og takmarkanir á aflaheimildum

             Það er ekki þannig tíðarfar í hagsældinni á okkar dögum en slæmt er það samt að heyra enn af takmörkuðum heimildum til veiða í sjónum hér í kring. Í fyrra varð ljóst að mikill samdráttur varð að eiga sér stað í aflaheimildum í þorski og nú þegar síga fer á kvótaárið förum við að finna æ meira fyrir skorti á heimildum til fiskveiða og þó aðallega í þorski. Nú berast enn alvarlegar fréttir af loðnunni og erfitt verður hér í okkar byggð ef ekki finnst meira af þeirri Guðs gjöf sem uppsjávarfiskarnir eru og loðnuveiðar fá ekki að fara aftur af gang. Til þess þarf þó tilefni og ekki er hægt að líta framhjá þeirri staðreynd að veiðina þarf til að hægt sé að veiða. Það er þar sem Drottinn gefur og Drottinn tekur og undir það erum við öll seld á allan hátt í lífinu. Er það svo önnur umræða, sem ekki þarf endilega að taka hér, heldur á vettvangi stjórnmálanna, hvernig hyggilegast sé að meta stofnstærðir og út frá því afmarka veiðiheimildir. Treystum við á algjöra ábyrgð þeirra sem með málaflokkinn fara því ef það er ekki, er líka friðurinn úti, sem ríkja þarf meðal þeirra sem nýta og njóta.

Trúartraust húsfreyjunnar

Það gerðist eitt sinn á höfuðbóli norður í landi að húsfreyjan, sem var gjafmild og bóngóð sveitungum sínum, hafði gefið frá sér allt viðbitið á miðjum vetri, en þennan vetur var einmitt hart í ári og margir liðu skort. Hún gaf allt og þar var enginn kvóti. Ráð konunnar virtist ekki vera sérlega skarplegt og þegar þetta komst upp voru ekki allir ánægðir með þessa tegund af ráðdeildarsemi. En konan bjó yfir sterkri trú og svaraði sallaróleg á þann hátt að Guð myndi örugglega finna eitthvað annað að gefa þeim í staðinn. Það var sú viska kvennanna sem reisir húsið, eins og segir í Orðskviðum Salómons, sú viska kvennanna sem byggist á æðruleysi og trú. Er skemmst frá því að segja að nokkru síðar er leið nær jafndægrum á vori rak fjölda hvala upp á sanda nærri höfuðbólinu og mettaði það allar nærliggjandi sveitir og bjargaði örugglega mannslífum fram á sumar.

Sterki maðurinn og Guðs alvæpni

Við erum minnt á það með líkingunni í svari Jesú, samkvæmt guðspjalli dagsins, að sterki maðurinn, alvopnaði, er fær um að verja hús sitt og er þá allt í friði sem hann á, en ráðist annar honum sterkari á hann og sigrar hann, tekur sá alvæpni hans og skiptir herfanginu. Og nærri má geta að ekki er lengur friður í því húsi. Hér svarar hann ásökunum og vangaveltum um það hver það er sem ver húsið og með hvaða valdi og krafti hann getur rekið út illa anda og varið hús þeirra sem á hann treysta. Og við svörum þessu með því að syngja baráttusálma kristinna manna eins og í fermingarsálminum góða:

Guðs alvæpni taktu og trúfastur ver. / Þá viðnám þú veitir, / er vopnum þeim beitir, / og sigrinum heitir / hinn sigrandi þér.

Gef oss í dag vort daglegt brauð

     Hér er enginn efi að þá er sigurinn vís ef við erum heil í baráttunni með Kristi og veitum það viðnám sem er fólgið í Orði hans og fagnaðarerindinu öllu um Drottinn. Það hefur verið einhvern veginn þannig sem hún hefur hugsað, húsfreyjan, sem átti eitt sinn viðbit en alltaf sterka trú. Það varð til þess að hún óttaðist ekki ógnir aldarinnar og lét völd myrkranna enn síður ná tökum á sér. En þetta kallast einmitt að eiga trú og æðrast eigi. Það er út frá þessum vangaveltum í trúarlegri prédikun út frá guðspjallstexta og vitnisburði fólks á fyrri tíð, sem við getum með öruggri vissu sagt nú á okkar tíð – og einmitt á tímum sem þessum þegar örvæntingin gæti verið við hornið – að ef Drottinn sendir ekki von bráðar væna loðnutorfu sem þéttir sig hér uppi á grunninu, þá muni hann örugglega finna eitthvað annað handa okkur í staðinn. Og þá skulum við vera handfljót að hugsa og safna því saman í hús með Guði sem hann er að senda okkur til að veiða. Við þurfum að vera vakandi og trúföst og örugg í því sem okkur ber að gera en taka því með æðruleysi sem að höndum ber, jafnvel þótt það falli ekki alveg að væntingum okkar. Við þurfum að vera sterk til að verja húsið og alvæpnið er Orð Guðs og skjöldur okkar er bænin og fegurð þessarar baráttu er sannarlega sú lofgjörð, sem okkur er þrátt fyrir allt unnt að bera fram með guðsþjónustu okkar á helgum dögum og signdum dögum líka, svo notað sé gamalt orðalag yfir virka daga. Við lofum hann signt og heilagt, virka daga og helga, upphátt og í hljóði, og lýsum þannig trú okkar, bæði í orði og í verki, en þó fyrst og síðast þannig að það sjáist í lífi okkar að við erum bænarfull og lofgjörðarfull í garð þess Guðs sem gefur okkur lífið og allan ljóma þess. Og við förum með þann hluta bænarinnar sem Jesús kenndi okkur svo vel að hver einasta kynslóð hefur lært hana síðan og fáum alveg sérstaka merkingu í þennan hluta núna út frá því sem ég hef þegar rætt, er við segjum: "Gef oss í dag vort daglegt brauð." Höfum það í huga á eftir er við förum saman með Faðir vorið.

Saga af síðu hári og heitri ósk

Við fáum ekki alltaf nákvæmlega það sem við viljum eða biðjum um og það er þess vegna sem Drottinn sagði að við ættum að láta þessa bæn duga. Láta Guði almáttugum eftir að finna eitthvað til að gefa okkur í staðinn fyrir það sem við – í okkar takmarkaða ímyndunarafli – eigum ef til vill erfitt með að biðja um. Það er ekki annað hægt að skoða eina hliðina á því hvers við biðjum og hvað það er sem okkur langar hvað mest í út frá aðstæðum okkar og þörf sem jafnvel virðist vera aðkallandi á þeirri stundu sem hún er okkur efst í huga. Það gerðist á prestsetri einu, en þó ekki á Hólagötunni, að sonur prestsins, sem þá hafði nýlega fengið bílpróf upp á vasann, spurði pabba sinn, prestinn, hvort hann gæti ekki fengið bílinn hans að láni. Hann þurfti nauðsynlega að komast leiðar sinnar. Pabbinn var spar á fína bílinn en settist þó niður með drengnum til að ræða málin. "Við skulum hafa það þannig," sagði prestur, "að ef þér tekst að fá hærri einkunnir í skólanum, lætur klippa þetta síða hár og tekur til við að lesa í Biblíunni einu sinni á dag, þá skal ég íhuga málið."

     Drengurinn hafði mikinn áhuga á að fá að aka um á fína bíl föður síns, svo hann lagði sig allan fram í skólanum og gluggaði í Biblíuna á hverjum degi. Færði hann þetta mál að nýju í tal að nokkrum tíma liðnum og pabbinn sá að allt var á réttri leið. En drengurinn hafði ekki látið klippa hárið, heldur mætti þeirri kröfu með því að vitna í Biblíuna. Sagði hann að Samson sterki hefði verið sterkur meðan hárið hans var sítt og Móse hefði haft mikið hár og sítt og sjálfur Frelsarinn hafi einnig verið með sítt hár og ekki minnst einu orði á hárklippingu í öllum guðspjöllunum. "Já, rétt er það," sagði faðirinn, "þeir voru allir með sítt hár og margir fleiri, en fyrst þú hefur lesið þetta í Ritningunni, þá hefurðu líka tekið eftir því, sonur sæll, að allir þessir menn komust allra sinna ferða gangandi."

   Þannig vissi faðirinn betur og líklega hefur það verið drengnum til blessunar að fá að hreyfa sig meira og ganga meðan hann var enn ungur. Vafalaust hefur hann ekki verið alveg ánægður með bænheyrsluna, en ef að líkum lætur hefur hann lagt sig enn meira fram og heitið því að stefna á að eignast sinn eigin bíl með iðjusemi og eigin dugnaði en treysta ekki á aðra. Þetta hefur flýtt fyrir því að hann stæði á eigin fótum.

Við treystum Drottni 

Við treystum áfram á Drottinn og leggjum okkur fram í þeim dugnaði sem hann hefur gefið hverjum og einum. En við störfum hér fyrst og síðast undir vernd hans og hlífiskildi sem hann heldur yfir byggðalaginu hér í Vestmannaeyjum. Gleymum því aldrei að það er Guð sem skapaði þennan heim okkar og það er hann sem gefur og veitir og blessar þúsundfallt á við það sem við höfum nokkru sinni hugarflug til að biðja um. Fyrir það sé Guði dýrð, föður og syni og heilögum anda. Svo sem var í upphafi, er og verður um aldir alda. Amen.

 

Frá ráni, dauða og þrælasölu til sáttargjörðar og frelsis

Þessi hrikalega fyrirsögn er samhljóða erindi inná www.landakirkja.is sem ég flutti í dagskrá til minningar um mannránin í Vestmannaeyjum árið 1627. Þetta mannrán er betur þekkt sem "tyrkjaránið". Erindið er í heild sinni á vef Landakirkju undir liðnum Ræður, Greinar og Prédikanir, en á forsíðunni eru einnig fréttir af þessari dagskrá sem minnir á þann atburð sem markaði hvað dýpstu spor í sögu Vestmannaeyja og nokkurra staða á Íslandi.

Misnotkun trúarbragða að bera þau fyrir sig í stríði

Mikið vildi ég óska þess að við gætum notað 380 ára minningu um "tyrkjaránið" í Vestmannaeyjum til að lagfæra hugtakanotkun okkar. Við ættum að nota þetta tilefni til að leita fyrirgefningar og sáttargjörðar með okkur sjálfum.

Það er alveg ótrúlegt hvað trúarbrögð og þjóðerni hafa verið misnotuð í þá átt að kljúfa niður og stía í sundur og til að skera úr um hollustu við baráttu stjórnmálahópa. Það eru til ótal dæmi um þessa misnotkun. Sem betur fer eru þó til enn fleiri dæmi um það hvernig fólki af ólíku þjóðerni og ólíkri trú hefur tekist að lifa saman í friði - einmitt með því að virða það hvernig náunginn hugsar og hvaða gildi eru æðst í hans lífi. Og þar er trú hans og siður ofarlega á blaði. Ég skil ekki hvernig hægt er að komast hjá því að mæta honum sem trúuðum einstaklingi, ef ég þykist ætla á annað borð að átta mig á honum eða setja mig í hans spor.

Í stað þess að tala um tyrkjaránið ættum við að tala um strandhögg sjóræningjanna eða mannránin í Vestmannaeyjum 1627. Sérstaklega í ljósi þess að við vitum það vel að mannránin höfðu eiginlega ekkert með Tyrki að gera.

Og við ættum skilyrðislaust að hætta að tala um Barbaríið. Bar bar er einfaldlega úr grísku og síðan notað af Rómverjum og ótal þjóðum síðan. Bar bar þýðir bla bla. Það eru þeir sem babla eitthvert óskiljanlegt mál. Yfirfærð þýðing á barbari er þá sá sem talar skrítið mál sem við eigum erfitt með að skilja af því að það er svo ólíkt ríkjandi tungumáli. Barbari er hugtak sem felur í sér aðskilnað. Við og hinir.

Margt að gerast í Póllandi

Var í tvær vikur á ferð um Pólland í ferð Kiwanismanna á Evrópuþingi í Sopot/Gdansk. Það er ótrúlega merkilegt að ferðast þar um í fallegu landi, landi sem stóð undir mínum björtustu væntingum. Glæsibragur á því sem glæsilegt á að vera; sögulega menningarlegt þar sem merkisviðburðir sögunnar hafa gerst; ævintýralegt þar sem ferðamenn eru boðnir velkomnir.

Mæli með ferðalögum um Pólland til að vinna upp nýja ímynd þessa söguríka lands í hjarta Evrópu í hugum okkar Íslendinga. Gildi Póllands í sögu Evrópu og í kirkjusögunni er líka miðlægt og merkilegt var að heyra ávarp Lech Walesa við setningu Evrópuþingsins. Ég held að við ættum að hætta að þykjast vera eitthvað gagnvart Pólverjum hér heima. Og eftir Auswitch-Birkenau ættum við líka að hætta algörlega að lyfta undir þjóðarrembing og þjóðernishyggju sem stöðugt hefur verið að skjóta upp kollinum í Evrópu allt frá seinustu áratugum 19. aldar - síðast á Alþingi Íslendinga í vetur sem leið.

Það er margt að gerast í Póllandi og margt um að vera fyrir ferðalanginn, en ég mæli sérstaklega með gömlu miðborginni í Kraká, ferð í saltnámur Kraká og dvöl í Tatrafjallabænum Zakophane - að ekki sé talað um gönguferðir um sjálf Tatrafjöllin og við vötnin blá. Og ekki sleppa góðri kirkjuferð.

Að hefna sín á dómsmálaráðherra

Ég hef ekki síður áhyggjur af því hvert þessi þróun gætur leitt okkur. Vísa á fyrri færslu um fyrri frétt af útstrikununum undir fyrirsögninni "Dramatísk hefnd á dómsmálaráðherra":

Það er umhugsunarvert að sakborningur í dómsmáli geti yfirhöfuð komið fram hefndum á dómsmálaráðherra með þessum hætti. Einum of augljós tengsl eru á milli Baugsmálsins þar sem fjölskylda Jóhannesar í Bónus hefur sætt ásökunum ákæruvaldsins og auglýsingarinnar þar sem hann hvetur til útstrikana á nafni dómsmálaráðherra í nafni fjölskyldunnar. Óttalega er þetta lágkúrulegt og hættulegt fyrir lýðræðislega kjörna leiðtoga okkar sem gegna æðstu embættum þjóðfélagsins. Það liggur við að hér hafi verið um að ræða hættulega aðför að hinu þrískipta æðsta valdi lýðveldisins.

Ég hef svosem líka verið að velta því fyrir mér í öllu þessu Baugsmáli, hvort yfirhöfuð sé hægt að sækja mjög efnað fólk til saka í okkar litla samfélagi. Þótt ég líki ekki saman ákærumálunum eða meintum sakarefnum, kom þessi umræða upp á yfirborðið í Bandaríkjunum í tengslum við réttarhöldin yfir Michael Jackson og fleiri vellauðugum á þeirra mælikvarða skoðað.

Björn lýsir áhyggjum af þróun stjórnmálastarfs og réttarríkisins

Dramatísk hefnd á dómsmálaráðherra

Það er umhugsunarvert að sakborningur í dómsmáli geti yfirhöfuð komið fram hefndum á dómsmálaráðherra með þessum hætti. Einum of augljós tengsl eru á milli Baugsmálsins þar sem fjölskylda Jóhannesar í Bónus hefur sætt ásökunum ákæruvaldsins og auglýsingarinnar þar sem hann hvetur til útstrikana á nafni dómsmálaráðherra í nafni fjölskyldunnar. Óttalega er þetta lágkúrulegt og hættulegt fyrir lýðræðislega kjörna leiðtoga okkar sem gegna æðstu embættum þjóðfélagsins. Það liggur við að hér hafi verið um að ræða hættulega aðför að hinu þrískipta æðsta valdi lýðveldisins.

Ég hef svosem líka verið að velta því fyrir mér í öllu þessu Baugsmáli, hvort yfirhöfuð sé hægt að sækja mjög efnað fólk til saka í okkar litla samfélagi. Þótt ég líki ekki saman ákærumálunum eða meintum sakarefnum, kom þessi umræða upp á yfirborðið í Bandaríkjunum í tengslum við réttarhöldin yfir Michael Jackson og fleiri vellauðuga á þeirra mælikvarða séð.

Rúmlega 2500 strikuðu yfir nafn Björns

Blessuð haldið þá áfram

Fyrst ríkisstjórnin hélt velli og enginn stórágreiningur í stefnumálum stjórnarflokkanna hlýtur að liggja fyrir að halda áfram með stjórnarsamstarfið. Þar að auki er enginn Gosi hvorki í þingmannaliði Sjálfstæðismanna né Framsóknar. Það er margháttað verkefni framundan og nauðsynlegt að tryggja stöðugleika og lækka verðbólgu, að ég tali nú ekki um að lækka verðbætur,  lækka tekjuskatta launafólks, skerðingu lífeyris- ot tryggingaréttinda vegna launa og svona mætti lengi telja.

Blessuð komið ykkur að þessu verki því það má ekki bíða of lengi að þið takið af skarið. Hættið að velta ykkur upp úr sigri eða ósigri því verkefnin kalla eftir samhentu fólki í Stjórnarráðið.

Sr. Kristján í Eyjum

Geir: Sérstök ákvörðun ef stjórnarsamstarfið heldur ekki áfram

Spennan að aukast. Hvað verður daginn eftir kvöldið áður?

Það er alveg ljóst að spennan er að aukast töluvert á lokaspretti kosningabaráttunnar. Daginn eftir kosningar verður spennandi að sjá hvert menn halda til að slaka á eða þakka fyrir sig. Nýkjörinn forseti Frakklands valdi slökun á lystisnekkju auðkýfings á Miðjarðarhafinu og hlaut bágt fyrir. Þannig gerði hann sennilega lítið úr fyrri yfirlýsingum sínum um að hann ætlaði sér að verða forseti allra Frakka. Hann valdi samneyti við þá sem mest mega sín fjárhagslega og gerði lítið úr eyri ekkjunnar.  

Nú bíð ég spenntur að sjá hvort nokkrir frambjóðenda til Alþingis koma til að þakka Guði fyrir gengi sitt og val þjóðarinnar. Ég skil það ósköp vel að þeir muni kjósa að hvíla sig heima eftir lokasprettinn og vöku kosninganæturinnar. En í trausti þess að hinir nýju þingmenn verði komnir á fætur snemma með uppbrettar ermar að hefja kjörtímabil sitt strax að morgni hins fyrsta dags er ætlunin að biðja fyrir hinum nýkjörnu alþingismönnum í messunni á sunnudag, en hún hefst kl. 11 árdegis í Landakirkju. Það verður margt annað að gerast líka. Við óskum mæðrunum til hamingju með sunnudaginn og í Landakirkju verður líka skírn og kirkjudagur systranna í Oddfellowstúkunni Vilborgu. Aðalefnið er þó sem fyrr að lofa Guð fyrir lífið og vorið og ljósið í þessu lífi. Vonandi koma sem flestir að njóta þess að koma fram fyrir Guð sinn í Landakirkju - hvað sem líður tilefni eða ástæðu kirkjugöngunnar.